Halfeti keşfi için yola çıkıyorum ve bu kez rotamda Şanlıurfa var. Gizemli atmosferi ile Savaşan Köyü’ne varıyorum. Sadece bu topraklarda yetişen benzersiz ‘siyah gül’ü, büyüleyici Rumkale’si ile Türkiye’de görülmesi gereken yerlerin başında geliyor Halfeti. Bir yanda adını belki de ilk kez duyduğum şabut balığı ile tanışıyorum bu gezi ile. Bir yanda Halfeti doğumlu Müslüm Gürses’in şarkıları geliyor kulağıma. Eminim sizler de, gerçek bir kültür turu rotası çizen Şanlıurfa’da ülkemizin nadide güzelliklerinin farkına varacak, tüm Türkiye’yi gezmek isteyeceksiniz. Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve Türkiye’nin Cittaslow, yani Sakin Şehir unvanına sahip yerleşim yerlerinden biri olan Halfeti için hazırsanız yola çıkıyoruz.
♦ Türkiye’de benzersiz bir kültür turu yapmak isterseniz size çok güzel bir önerim olacak. Türkiye’deki tüm Cittaslow, sakin şehir unvanına sahip eşsiz güzellikleri keşfedin. Türkiye’nin sakin şehir unvanına sahip yerleri için linke tık tık.
♦ Baştan başa Şanlıurfa gezisi yapmak için detaylı gezi rehberini de linkten okuyabilirsiniz.
♦ Dillere destan Şanlıurfa yemekleri olmadan da olmaz. En güzel Şanlıurfa yemekleri önerileri linkte yer alıyor.
Halfeti
M.Ö. 855 yılında Asur Kralı III. Salmanassar tarafından ilk hükümdarlık zamanlarını yaşıyor Halfeti. Elbette o zamanki ismi farklılık gösteriyor. Şitamrat adıyla tarih sayfalarına çıkan Halfeti’nin bir başka ismi ise Yunanca Urima. Süryaniler ise Kal’a Rhomeyta olarak adlandırmış burayı. Ardından Araplar Kal’at-ül Rum adını vermiş. XI. Yüzyılda Bizanslıların eline geçmiş Halfeti. Ve ismi bu kez Romaion Koyla olmuş. 1290 yılında Memluk Sultanı Eşref tarafından fethedilince ilçenin adı Kal’at-ül Müslimin olmuş. Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlılara egemenliğine geçince de Rumkale ismini almış.
Halfeti Nerede?
GAP turu ile planlanan rotamızda Şanlıurfa ve onun benzersiz yeri Halfeti var bu kez. Şanlıurfa merkez ilçesine 112 km mesafede yer alan Halfeti, Şanlıurfa ile Gaziantep’i birleştiriyor. Denizden yüksekliği 525 metre olan Halfeti’nin Fırat sahili yeşil bir kıyı şeridi şeklinde. Fırat Nehri’nin etkisiyle Akdeniz iklimi yaşayan Halfeti’nin büyük bir bölümü Birecik Barajı’nın göl suları altında kalmış.
Halfeti Gezilecek Yerler
Şanlıurfa’ya bağlı ve GAP turlarının göz bebeği olan Halfeti’de mistik bir yolculuk yapacaksınız. Saklı cennet olarak adlandırılan Halfeti’de gezilecek yerler bir hayli çok. Bunun için Fırat Nehri üzerinde bir tekne yolculuğu yapıyoruz. Çekem Mahallesi, Savaşan Köyü ve Rumkale gibi muhteşem güzelliklere tanık oluyoruz.
Eski Halfeti
Halfeti’de gezilecek yerler için birçok önemli simgenin yer aldığı Savaşan Köyü’ne, Eski Halfeti‘ye gidiyorum. Burası yeni ve eski olmak üzere ikiye ayrılmış. Yeni Halfeti, sular altında kalan yerleşim yerinden tasfiye yapılarak oluşturulmuş. Eski Halfeti ise bugün geçmişi ile ayakta durmaya direniyor. GAP turları ile çıktığım bu yolculukta, daha önce hiçbir yere benzetemediğim Eski Halfeti’yi keşfetmeye başlıyorum. Eski Halfeti’ye tekne ile ulaştıktan sonra karaya çıkıyor ve bölgedeki sokakları dolaşıyorum. Ardından tekne ile Fırat Nehri üzerinden seyir almak için limana doğru devam ediyorum.
Kız Mağarası
Halfeti gezilecek yerler tekne turu ile mümkün oluyor. Fırat Nehri üzerinde tekne ile seyrederken Kız Mağarası ile karşılaşıyorum. Bu durak, tekne turlarının ilk durağı. Bu mağara ise savaşlarda gizlenmek için yapılmış. Ve sonrasında birçok rivayete ev sahipliği yapmış.
Rumkale
Rumkale’nin ilk zamanlarına gidiyoruz. Burası bir zamanlar Ermeni Piskoposluğu’nun merkezi olarak kullanılmış. 1292 yılında Memluklu Sultanı Melik el-Eşref tarafından ele geçirilmiş. Mercidabık Savaşı’ndan sonra ise Osmanlı egemenliği altına girmiş. Halfeti gezi rotası içerisinde en özel yerlerden biri Rumkale. Rivayete göre Hz. İsa’nın havarilerinden Johannes’in İncil’in nüshalarını burada çoğaltmış. Rumkale ile ilgili başka efsane ise bölgede yetişen nergislere dair. Hikaye şöyle; Rumkale Beyi Aziz Nerses’in yerine güzeller güzeli oğlu Nergis geçecektir. Nergis, sudaki aksini görüp, güzelliğine daha yakından bakmak isteyince suya düşer. Fırat’ın suyunda boğularak can verir. Ve Nergis’in boğulduğu yerde bir çiçek açar. Açan o çiçeğe ise nergis adı verilir.
Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi
Rumkale’deki gezi duraklarından biri de Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi oluyor. Ermenilerin kutsal saydığı son patrik Aziz Nerses’in de mezarı bulunuyor. Tekne turu ile görülen Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi’nin ayakta kalan tek kısmı mahkeme bölümü.
Barşavma Manastırı
Rumkale’de görülecek yerler arasında bulunan Barşavma Manastırı, 13. yüzyılda inşa ediliyor. Yakubi Azizi Barşavma’nın adına yapılan manastır, farklı taş teknikleri kullanılarak inşa edilmiş. Burayı da tekne turları ile görmek mümkün oluyor.
Ulu Camii (Batık Camii)
Gezi duraklarım arasında yer alan belki de en dikkat çeken yer Batık Camii olarak da bilinen Ulu Camii. Savaşan Köyü’nde karşıma çıkan Batık Camii’nin bir kısmı Fırat Nehri sularına gömülü. Bir kısmı ise dışarıda yer alıyor. Sular altında kalan ve minaresiyle büyüleyici bir manzara sunan Batık Camii’yi mutlaka görmelisiniz.
Halfeti Gerdanı
GAP idaresi ve Halfeti Kaymakamlığı tarafından ortak olarak yaptırılan Halfeti Köprüsü’nü mutlaka görün. Buralarda ona Halfeti Gerdanı deniyor. Tekne turları ile yakınına giderken ufak bir mola verip köprü üzerinde yürüyüş yapabilirsiniz. Asma bir köprü olan Halfeti Gerdanı, Fırat Nehri üzerinde bulunuyor. Bu ismi ise görüntüsünün bir gerdana benzemesinden alıyor.
Feyzullah Efendi Konağı
Halfeti yöresinin ileri gelenlerinden biri imiş Feyzullah Efendi. Kendisi tarafından 1901 yılında yaptırılan 14 odalı Feyzullah Efendi Konağı, Birecik Barajı suları altında kalacağından dolayı Harran Üniversitesi tarafından Osman Bey Kampüsü’ne taşınmış ve aslına uygun olarak inşa edilmiş.
Halfeti’de Ne Yapılır?
- Savaşan Köyü’nü gezmek, Rumkale’yi ve Batık Camii’yi keşfetmek için Fırat Nehri üzerinde mutlaka tekne turu yapın.
- Teknelerin yanaştığı limanda inin ve ‘Yunus Dayı’nın Yeri‘nde çay için. Yunus Dayı’dan bölgenin efsanelerini, hikayelerini dinleyin.
- Dünya üzerinde doğal olarak sadece Halfeti’de yetişen siyah gülün dalından kopardıktan renginin kırmızıya dönüştüğünü bilin. Üstelik siyah gülü başka bir yere ekseniz de rengi siyah olmayacaktır. Toprak, nem ve iklim nedeniyle sadece koyu kırmızı ve siyah renge burada bürünüyor güller.
- Buralara özgü bir yiyecek varsa o da şabut balığıdır. Türkiye’de sadece Fırat ve Dicle Nehirleri’nde yetişen şabut balığının tadına bakın.
Jolly ile GAP turuna çıkmak için tıklayın!